Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo nabycie ich od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża to interesowi przedsiębiorcy lub go narusza.

Pomagamy klientom stosować działania prewencyjne w ich firmach, aby nie dochodziło do „wycieku” informacji. Wprowadzamy do umów stosowne klauzule poufności, szkolimy pracowników oraz doradzamy przy oznaczaniu nośników odpowiednimi ostrzeżeniami. Jesteśmy zdania, że lepiej podjąć odpowiednie środki prewencyjne aniżeli później być zmuszonym do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.

Jeżeli doszło już do pewnych naruszeń, to kancelaria analizuje, czy w danym przypadku doszło do ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, czy też tylko do wycieku pewnych informacji.
W przypadku bezprawnego ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa czy bezprawnego ujawnienia pewnych danych, doradzamy przy wyborze skutecznej ochrony prawnej. W tym zakresie żądamy od sprawcy zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań oraz naprawienia wyrządzonej szkody. Częstokroć występujemy już na samym początku o zabezpieczenie naszego powództwa na czas trwania procesu, np. poprzez nakazanie przez sąd zaniechania pozwanemu dokonywania pewnych działań.

 

Czym jest tajemnica przedsiębiorstwa?

Prze pojęcie „tajemnica przedsiębiorstwa” rozumieć należy informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. Jest to zatem tzw. zwane „know how” przedsiębiorstwa.

Rozkładając tę definicję na części pierwsze wskazać można, że tajemnicą handlowa przedsiębiorstwa jest informacja, która spełnia każdy z trzech warunków:

• jest informacją techniczną, technologiczną, organizacyjną lub wartością gospodarczą
• nie jest łatwo dostępna dla osób, które zajmują się takim rodzajem informacji lub też informacja ta nie jest powszechnie znana
• w celu ochrony danej informacji zostały podjęte przez przedsiębiorcę działania mające za zadanie utrzymanie jej w poufności

Co warte podkreślenia, tajemnicą handlowa przedsiębiorstwa są z reguły informacje posiadające konkretną wartość gospodarczą. Wartość rynkową  będą posiadać informacje, które wpływają na wartość ekonomiczną danego przedsiębiorstwa. Zatem, każda informacja poufna, dzięki której przedsiębiorca może generować zyski, zmniejszać koszty, osiągać i utrzymywać swoją pozycję rynkową lub stanowiąca przykładowo bazę jego klientów, będzie stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa. Z uwagi na nie do końca jasne zasady kwalifikacji danej informacji do zakresu tajemnicy przedsiębiorstwa, w wielu sporach o jej naruszenie niezbędny jest prawnik specjalizując się w tej gałęzi prawa lub kancelaria, która dysponuje wyspecjalizowanym prawnikiem.

Metody ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa

Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa może przyjmować różne formy. Z całą pewnością wyróżnić możemy cztery tj.:

• ochrona prawna – klauzule umowne zawierające obowiązek wypłaty odszkodowania / kary
• ochrona organizacyjna – procedury ograniczające dostęp do informacji będących tajemnicą przedsiębiorstwa
• ochrona fizyczna – zabezpieczenia dokumentów (np. sejfy, dedykowane pomieszczenia)
• ochrona informatyczna – zabezpieczenie środowiska informatycznego (np. programy szyfrujące nośniki danych, hasła dostępu)

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa następuje w chwili, gdy osoba nieuprawniona wejdzie w posiadanie informacji poufnej, chronionej przez przedsiębiorcę. Informacja ta musi być odpowiednio zabezpieczona. Jeżeli bowiem przedsiębiorca nie podjął starań aby dane tajemnice firmy były należycie chronione (trzymane w sejfie, zabezpieczone hasłami etc.), to Sąd poweźmie wątpliwość co do ich statusu jako ogólnej tajemnicy przedsiębiorstwa czy też jego know how.

Zwykle wejście w posiadanie informacji jest tylko pierwszym krokiem, po nim następuje jej przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie. Działanie takie nazywamy czynem nieuczciwej konkurencji. Dochodzi do niego zwykle w sytuacjach, gdy wejście w posiadanie informacji następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z niej lub osoby, która uprawniona jest do rozporządzania taką informacją. Czynem nieuczciwej konkurencji jest wiec np. kopiowanie zarówno dokumentów jak i przedmiotów czy substancji objętych ochroną, bezprawne wykorzystanie zdobytych informacji, rozsyłanie do bazy klientów przedsiębiorcy informacji szkalujących jego dobre imię i inne.

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa dotyczy zarówno osób prywatnych, pracowników przedsiębiorstwa, jak innych przedsiębiorców, którzy w różnoraki sposób weszli w posiadanie informacji chronionych przed światłem dziennym przez konkurentów. Roszczenia mogą być także kierowane do nowego pracodawcy pracownika, który pracując na rzecz poprzedniego pracodawcy naruszył tajemnicę przedsiębiorstwa.

Pracownicy, którzy zatrudnieni są na umowę o pracę, zobowiązani są do przestrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa pod groźbą kary. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, mające na celu podebranie klientów lub przekazanie tajemnicy osobie trzeciej może wiązać się z natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę. Co warte podkreślenia, w przeciwieństwie do umów o zakazie konkurencji, obecnie nie ma limitu czasowego w jakim pracownik zobowiązany jest do zachowania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w poufności. Zatem, kara za naruszenie tajemnicy handlowej przedsiębiorstwa może być egzekwowana tak długo jak długo dana informacja zachowywać będzie poufny charakter.

Kary za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

Przedsiębiorca, którego tajemnica została naruszona może żądać od osoby, która dopuściła się naruszenia:

• zaniechania niedozwolonych działań
• usunięcia skutków niedozwolonych działań
• naprawienia wyrządzonej szkody
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści
• zasądzenia odszkodowania

Kluczem jest prawidłowe zabezpieczenie

Definicja tajemnicy przedsiębiorstwa, przytoczona na wstępie, jasno daje nam do zrozumienia, że od przedsiębiorcy oczekuje się utrzymania wysokich standardów ochrony informacji poufnych. Działaniom ochronnym nadaje się bowiem przymiotnik „należytej staranności”, przez który trzeba rozumieć nie tylko działania niezbędne. Dziś nie wystarczy sama procedura czy system ochrony, ale także bieżąca analiza ewentualnych zagrożeń i przeciwdziałanie im.

Jak już wspomniano, w celu ochrony informacji szczególnie ważnych dla przedsiębiorcy – danych finansowych, know-how, tajemnicy produkcyjnych – warto zadbać o właściwe zabezpieczenie tych informacji. Ochrona ta może przybierać dwojaki charakter. Formą ochrony doraźnej może być np. system informatyczny, w którym utrzymywane będą najcenniejsze dokumenty, chroniący przez pozyskaniem informacji przez osoby nieupoważnione. Kolejną forma ochrony mogą być stosowne umowy z pracownikami i kontrahentami, które zabezpieczają nas przez upublicznieniem tajemnicy przedsiębiorstwa. Istotne jest również wprowadzenie haseł do dostępu do ważniejszych plików, przechowywanie pewnych dokumentów w firmowym sejfie etc.

W każdym z  wyżej omawianych  przypadków pomóc może prawnik lub kancelaria, specjalizująca się prawie konkurencji.

Zapraszamy do kontaktu.

Kim jestem?

Maciej Lipiński

Radca Prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Prawnik specjalista w zakresie prawa nieuczciwej konkurencji i prawa gospodarczego. Istotny element jego praktyki zawodowej zajmują także spory sądowe. Autor branżowego bloga: www.nieuczciwakonkurencja.pl. Przez wiele lat był prawnikiem w największych i najbardziej renomowanych poznańskich kancelariach prawnych.